Những lỗi thường gặp ở PLC và cách khắc phục

Trong quá trình vận hành hệ thống tự động hóa, PLC đôi khi gặp phải những sự cố khiến dây chuyền sản xuất bị gián đoạn. Việc hiểu rõ những lỗi thường gặp ở PLC và cách khắc phục không chỉ giúp hạn chế thời gian ngừng máy mà còn tối ưu hiệu suất, đảm bảo hoạt động ổn định cho doanh nghiệp.

Giới thiệu về bộ lập trình PLC là gì?

Bộ lập trình PLC (Programmable Logic Controller) là trái tim của hệ thống tự động hóa công nghiệp, từ dây chuyền sản xuất đến xử lý nước thải. Tuy nhiên, sự cố PLC có thể gây gián đoạn nghiêm trọng, làm giảm hiệu suất và tăng chi phí vận hành. Theo thống kê từ đội ngũ kỹ thuật Mạnh Tùng, hơn 60% lỗi PLC tại Việt Nam liên quan đến nguồn điện, kết nối I/O, và chương trình.

Bài viết dưới đây Mạnh Tùng sẽ cung cấp và hướng dẫn chi tiết về các lỗi thường gặp ở PLC và cách khắc phục, giúp kỹ thuật viên và doanh nghiệp tối ưu hóa hệ thống tự động hóa cũng như nắm rõ cách nhận diện, xử lý, và phòng tránh sự cố hiệu quả.

Các lỗi thường gặp ở PLC

Hiểu rõ các lỗi phổ biến là bước đầu tiên để khắc phục sự cố PLC. Dưới đây là những lỗi thường gặp, được tổng hợp từ tài liệu kỹ thuật của Siemens và Mitsubishi, cùng kinh nghiệm thực tế tại các nhà máy ở Việt Nam.

Lỗi 1: PLC không lên nguồn

Nguyên nhân: Lỗi này xảy ra khi đèn nguồn (Power LED) không sáng. Nguyên nhân phổ biến là nguồn điện không ổn định, cấp sai điện áp (ví dụ, 220V thay vì 24VDC), hoặc sử dụng nguồn ngoài chất lượng kém, 30% sự cố PLC tại Việt Nam liên quan đến lỗi nguồn.

Dấu hiệu nhận biết: Không có tín hiệu khởi động, màn hình PLC không hiển thị.

Lỗi 2: Hỏng ngõ vào/ra (I/O)

Nguyên nhân: Đấu dây sai âm dương, cấp điện áp quá cao, hoặc tải quá nhỏ gây cháy ngõ ra transistor. Theo như khảo sát, đa phần các lỗi I/O xuất phát từ sai sót đấu nối của kỹ thuật viên. Lỗi này thường gặp ở PLC Mitsubishi FX3U hoặc Siemens S7-1200.

Dấu hiệu nhận biết: Chương trình chạy sai, không điều khiển được thiết bị đầu ra, hoặc không nhận tín hiệu từ cảm biến.

Lỗi 3: Lỗi kết nối truyền thông

Nguyên nhân: Dây truyền thông lỏng, module truyền thông hỏng, hoặc cấu hình sai giao thức (Modbus, Profinet). Ví dụ, lỗi “connection failed” trên PLC S7-200 CN thường do sai địa chỉ IP.

Dấu hiệu nhận biết: PLC không kết nối với HMI, SCADA, hoặc báo lỗi truyền thông.

Lỗi 4: Hết pin bộ nhớ

Nguyên nhân: Pin dự phòng của PLC (thường kéo dài 2-10 năm) hết, dẫn đến mất chương trình. Nếu không sao lưu kịp, hệ thống có thể dừng hoàn toàn.

Dấu hiệu nhận biết: Đèn báo pin (BAT) hoặc đèn lỗi (ERROR) sáng.

Lỗi 5: Lỗi CPU hoặc chương trình

Nguyên nhân: CPU hỏng do chập điện, nhiễu điện từ (EMI), hoặc chương trình lập trình sai. Theo MC&TT, lỗi CPU thường gây chớp nháy ngõ ra liên tục. Lỗi chương trình hiếm gặp nhưng có thể do chỉnh sửa không đúng.

Dấu hiệu nhận biết: PLC dừng đột ngột, chương trình chạy sai, hoặc báo lỗi trên phần mềm.

Cách khắc phục lỗi PLC

Dưới đây là hướng dẫn chi tiết để xử lý các lỗi PLC, đảm bảo hệ thống tự động hóa hoạt động trở lại nhanh chóng.

Khắc phục lỗi không lên nguồn

• Kiểm tra nguồn điện: Đo điện áp nguồn vào (24VDC hoặc 220VAC) bằng đồng hồ VOM. Đảm bảo nguồn ổn định và đúng thông số. Nếu sử dụng nguồn ngoài 24VDC, thay nguồn chất lượng cao từ Siemens hoặc Mean Well.
• Kiểm tra dây dẫn: Xác minh dây dẫn không bị đứt, ăn mòn, hoặc đấu sai. Thay cầu chì nếu phát hiện hỏng.
• Thay linh kiện nguồn: Nếu nguồn nội bộ PLC hỏng, kiểm tra diode, tụ điện, hoặc biến thế xung. Liên hệ nhà cung cấp như CÔNG TY TNHH TM&DV THIẾT BỊ ĐIỆN MẠNH TÙNG để thay linh kiện chính hãng.

Khắc phục lỗi hỏng ngõ vào/ra (I/O)

• Kiểm tra đấu nối: Đo từng chân I/O bằng đồng hồ VOM để xác định ngõ hỏng. Sửa hoặc thay dây đấu sai âm dương.
• Thay module I/O: Nếu module hỏng, thay module tương thích (ví dụ, Siemens ET 200SP). Tham khảo tài liệu kỹ thuật Siemens để chọn đúng module.
• Kiểm tra tải: Đảm bảo tải đầu ra không vượt quá định mức (ví dụ, relay PLC Mitsubishi FX3U chịu tải tối đa 2A).

Khắc phục lỗi kết nối truyền thông

• Kiểm tra dây và module: Cắm lại dây truyền thông, kiểm tra module Profinet hoặc Modbus. Thay cáp nếu phát hiện hỏng.
• Cấu hình lại giao thức: Kiểm tra địa chỉ IP hoặc thông số truyền thông trên phần mềm (TIA Portal cho Siemens, GX Works3 cho Mitsubishi). Ví dụ, đặt IP máy tính là 192.168.0.2 cho Siemens S7-1200.
• Khởi động lại: Tắt nguồn PLC, chờ 10 giây, và khởi động lại.

Khắc phục lỗi hết pin bộ nhớ

• Sao lưu chương trình: Tải phần mềm (TIA Portal, GX Works3) và upload chương trình PLC lên máy tính nếu chưa mất dữ liệu.
• Thay pin: Mua pin đúng loại (ví dụ, CR2032 cho Mitsubishi FX3U) từ nhà cung cấp uy tín. Thay pin trong vòng 24 giờ sau khi báo lỗi.
• Lập lịch thay pin: Thay pin định kỳ mỗi 2-3 năm, đặc biệt với PLC hoạt động liên tục.

Khắc phục lỗi CPU hoặc chương trình

• Kiểm tra CPU: Nếu đèn lỗi sáng hoặc ngõ ra chớp nháy, dùng phần mềm kiểm tra mã lỗi (Diagnostic Buffer trên TIA Portal). Thay CPU nếu hỏng.
• So sánh chương trình: Đối chiếu chương trình hiện tại với bản sao lưu để phát hiện sai sót. Sửa lỗi lập trình bằng TIA Portal hoặc GX Works3.
• Giảm nhiễu: Đặt PLC xa biến tần hoặc động cơ lớn để tránh nhiễu EMI. Sử dụng dây nối đất đúng chuẩn.

Cách phòng tránh lỗi PLC

Để hệ thống PLC hoạt động ổn định, hạn chế sự cố và kéo dài tuổi thọ thiết bị, doanh nghiệp nên áp dụng các biện pháp phòng tránh lỗi sau:

• Bảo trì định kỳ: Kiểm tra nguồn, dây dẫn, và pin mỗi 6 tháng. Làm sạch board mạch PLC để tránh bụi bẩn.
• Đào tạo kỹ thuật viên: Tổ chức khóa học lập trình PLC (như tại PLCTech) để giảm lỗi do thao tác sai.
• Sử dụng linh kiện chính hãng: Mua PLC và phụ kiện từ nhà phân phối uy tín như CÔNG TY TNHH TM&DV THIẾT BỊ ĐIỆN MẠNH TÙNG để đảm bảo chất lượng. Liên hệ 0827 888 528 hoặc email info@mtee.vn.
• Lắp đặt đúng cách: Đặt PLC ở vị trí thoáng, tránh nhiễu từ biến tần hoặc động cơ lớn. Sử dụng dây nối đất tiêu chuẩn.

Bảng xử lý sự cố PLC

Lỗi	Nguyên nhân	Giải pháp
Không lên nguồn	Nguồn điện không ổn định, cấp sai điện áp	Kiểm tra điện áp, thay nguồn chất lượng cao, sửa dây dẫn.
Hỏng ngõ I/O	Đấu dây sai, tải vượt định mức	Kiểm tra dây, thay module I/O, đảm bảo tải phù hợp.
Lỗi truyền thông	Dây lỏng, cấu hình sai	Cắm lại dây, cấu hình lại IP/giao thức, thay cáp.
Hết pin bộ nhớ	Pin yếu hoặc hết	Sao lưu chương trình, thay pin CR2032, lập lịch thay pin.
Lỗi CPU/chương trình	CPU hỏng, nhiễu EMI, lập trình sai	Kiểm tra mã lỗi, thay CPU, sửa chương trình, giảm nhiễu.

Dịch vụ sửa chữa, thay thế PLC uy tín tại Mạnh Tùng

Mạnh Tùng hiện là nhà phân phối chính hãng các dòng PLC của Siemens, Mitsubishi tại thị trường Việt Nam. Với nhiều năm uy tín trong lĩnh vực cung cấp thiết bị điện tử và giải pháp tự động hóa, chúng tôi tự hào là đối tác tin cậy của nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn nhỏ. Không ngừng mở rộng và phát triển, Mạnh Tùng cam kết đáp ứng đầy đủ nhu cầu về sản phẩm, linh kiện và thiết bị tự động hóa phục vụ cho ngành công nghiệp kỹ thuật.

Kết luận

Các lỗi PLC như không lên nguồn, hỏng I/O, hoặc lỗi truyền thông có thể gây gián đoạn nghiêm trọng cho hệ thống tự động hóa. Bằng cách nhận diện nhanh chóng và áp dụng các giải pháp trên, bạn có thể giảm thiểu thời gian dừng máy và tối ưu hóa hiệu suất.

Xem thêm:

Hướng dẫn chọn PLC phù hợp với hệ thống tự động hóa

So sánh PLC Siemens và Mitsubishi: Đâu là lựa chọn tốt hơn?

Ứng dụng PLC trong các ngành công nghiệp tại Việt Nam

---

Cảm ơn quý khách đã truy cập vào website MTEE.VN. Kính chúc quý khách nhận được những thông tin hữu ích và có những trải nghiệm tuyệt vời trên trang.